HTTP થી HTTPS સુધી: Mylinking™ નેટવર્ક પેકેટ બ્રોકર્સમાં TLS, SSL અને એન્ક્રિપ્ટેડ કોમ્યુનિકેશનને સમજવું

સુરક્ષા હવે કોઈ વિકલ્પ નથી, પરંતુ દરેક ઇન્ટરનેટ ટેકનોલોજી પ્રેક્ટિશનર માટે એક આવશ્યક અભ્યાસક્રમ છે. HTTP, HTTPS, SSL, TLS - શું તમે ખરેખર સમજો છો કે પડદા પાછળ શું ચાલી રહ્યું છે? આ લેખમાં, અમે આધુનિક એન્ક્રિપ્ટેડ કોમ્યુનિકેશન પ્રોટોકોલના મુખ્ય તર્કને સામાન્ય અને વ્યાવસાયિક રીતે સમજાવીશું, અને વિઝ્યુઅલ ફ્લો ચાર્ટ દ્વારા "તાળાઓ પાછળ" રહસ્યો સમજવામાં તમારી મદદ કરીશું.

HTTP "અસુરક્ષિત" કેમ છે? --- પરિચય

બ્રાઉઝરની તે પરિચિત ચેતવણી યાદ છે?

તમારું કનેક્શન સુરક્ષિત નથી.

"તમારું કનેક્શન ખાનગી નથી."
એકવાર વેબસાઇટ HTTPS જમાવટ ન કરે, તો વપરાશકર્તાની બધી માહિતી નેટવર્ક પર પ્લેનટેક્સ્ટમાં પ્રસારિત થાય છે. તમારા લોગિન પાસવર્ડ્સ, બેંક કાર્ડ નંબર્સ અને ખાનગી વાતચીતો પણ સારી સ્થિતિમાં રહેલા હેકર દ્વારા કેપ્ચર કરી શકાય છે. આનું મૂળ કારણ HTTP માં એન્ક્રિપ્શનનો અભાવ છે.

તો HTTPS, અને તેની પાછળનો "ગેટકીપર", TLS, ડેટાને ઇન્ટરનેટ પર સુરક્ષિત રીતે કેવી રીતે ફરવા દે છે? ચાલો તેને સ્તર-દર-સ્તર વિભાજીત કરીએ.

HTTPS = HTTP + TLS/SSL --- માળખું અને મુખ્ય ખ્યાલો

૧. HTTPS સારમાં શું છે?

HTTPS (હાયપરટેક્સ્ટ ટ્રાન્સફર પ્રોટોકોલ સિક્યોર) = HTTP + એન્ક્રિપ્શન લેયર (TLS/SSL)
○ HTTP: આ ડેટાના પરિવહન માટે જવાબદાર છે, પરંતુ સામગ્રી સાદા ટેક્સ્ટમાં દેખાય છે.
○ TLS/SSL: HTTP સંચાર માટે "લોક ઓન એન્ક્રિપ્શન" પૂરું પાડે છે, જે ડેટાને એક કોયડામાં ફેરવે છે જે ફક્ત કાયદેસર મોકલનાર અને પ્રાપ્તકર્તા જ ઉકેલી શકે છે.

HTTPS HTTP TLS SSL

આકૃતિ 1: HTTP વિરુદ્ધ HTTPS ડેટા ફ્લો.

બ્રાઉઝર એડ્રેસ બારમાં "લોક" એ TLS/SSL સુરક્ષા ધ્વજ છે.

2. TLS અને SSL વચ્ચે શું સંબંધ છે?

○ SSL (સિક્યોર સોકેટ્સ લેયર): સૌથી પહેલો ક્રિપ્ટોગ્રાફિક પ્રોટોકોલ, જેમાં ગંભીર નબળાઈઓ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.

○ TLS (ટ્રાન્સપોર્ટ લેયર સિક્યુરિટી): SSL, TLS 1.2 અને વધુ અદ્યતન TLS 1.3 ના અનુગામી, જે સુરક્ષા અને પ્રદર્શનમાં નોંધપાત્ર સુધારાઓ પ્રદાન કરે છે.
આજકાલ, "SSL પ્રમાણપત્રો" એ ફક્ત TLS પ્રોટોકોલના અમલીકરણો છે, જેને ફક્ત નામ આપવામાં આવ્યું છે એક્સટેન્શન.

TLS માં ઊંડાણપૂર્વક: HTTPS પાછળનો ક્રિપ્ટોગ્રાફિક જાદુ

૧. હેન્ડશેક ફ્લો સંપૂર્ણપણે ઉકેલાઈ ગયો છે

TLS સુરક્ષિત સંચારનો પાયો સેટઅપ સમયે હેન્ડશેક ડાન્સ છે. ચાલો માનક TLS હેન્ડશેક ફ્લોને તોડી નાખીએ:

TLS હેન્ડશેક તબક્કો

 

આકૃતિ 2: એક લાક્ષણિક TLS હેન્ડશેક ફ્લો.

1️⃣ TCP કનેક્શન સેટઅપ

ક્લાયંટ (દા.ત., બ્રાઉઝર) સર્વર (સ્ટાન્ડર્ડ પોર્ટ 443) સાથે TCP કનેક્શન શરૂ કરે છે.

2️⃣ TLS હેન્ડશેક તબક્કો

○ ક્લાયંટ હેલો: બ્રાઉઝર સર્વર નેમ ઇન્ડિકેશન (SNI) સાથે સપોર્ટેડ TLS વર્ઝન, સાઇફર અને રેન્ડમ નંબર મોકલે છે, જે સર્વરને જણાવે છે કે તે કયા હોસ્ટનામને ઍક્સેસ કરવા માંગે છે (બહુવિધ સાઇટ્સ પર IP શેરિંગ સક્ષમ કરીને).

○ સર્વર હેલો અને પ્રમાણપત્ર મુદ્દો: સર્વર યોગ્ય TLS સંસ્કરણ અને સાઇફર પસંદ કરે છે, અને તેનું પ્રમાણપત્ર (જાહેર કી સાથે) અને રેન્ડમ નંબરો પાછું મોકલે છે.

○ પ્રમાણપત્ર માન્યતા: બ્રાઉઝર સર્વર પ્રમાણપત્ર સાંકળને વિશ્વસનીય રૂટ CA સુધી ચકાસે છે જેથી ખાતરી કરી શકાય કે તે બનાવટી નથી.

○ પ્રીમાસ્ટર કી જનરેશન: બ્રાઉઝર એક પ્રીમાસ્ટર કી જનરેટ કરે છે, તેને સર્વરની પબ્લિક કી સાથે એન્ક્રિપ્ટ કરે છે અને તેને સર્વર પર મોકલે છે. બે પક્ષો સત્ર કી વાટાઘાટો કરે છે: બંને પક્ષોના રેન્ડમ નંબરો અને પ્રીમાસ્ટર કીનો ઉપયોગ કરીને, ક્લાયંટ અને સર્વર સમાન સપ્રમાણ એન્ક્રિપ્શન સત્ર કીની ગણતરી કરે છે.

○ હેન્ડશેક પૂર્ણતા: બંને પક્ષો એકબીજાને "સમાપ્ત" સંદેશાઓ મોકલે છે અને એન્ક્રિપ્ટેડ ડેટા ટ્રાન્સમિશન તબક્કામાં પ્રવેશ કરે છે.

3️⃣ સુરક્ષિત ડેટા ટ્રાન્સફર

બધા સેવા ડેટા વાટાઘાટ કરેલ સત્ર કી સાથે સમપ્રમાણરીતે એન્ક્રિપ્ટેડ છે, જો તેને વચ્ચેથી અટકાવવામાં આવે તો પણ, તે ફક્ત "વિકૃત કોડ" નો સમૂહ છે.

4️⃣ સત્ર પુનઃઉપયોગ

TLS ફરીથી સેશનને સપોર્ટ કરે છે, જે તે જ ક્લાયન્ટને કંટાળાજનક હેન્ડશેક છોડી દેવાની મંજૂરી આપીને કામગીરીમાં ઘણો સુધારો કરી શકે છે.
અસમપ્રમાણ એન્ક્રિપ્શન (જેમ કે RSA) સુરક્ષિત છે પણ ધીમું છે. સપ્રમાણ એન્ક્રિપ્શન ઝડપી છે પણ કી વિતરણ બોજારૂપ છે. TLS "બે-પગલાં" વ્યૂહરચનાનો ઉપયોગ કરે છે - પહેલા અસમપ્રમાણ સુરક્ષિત કી એક્સચેન્જ અને પછી ડેટાને અસરકારક રીતે એન્ક્રિપ્ટ કરવા માટે સપ્રમાણ યોજના.

2. અલ્ગોરિધમનો વિકાસ અને સુરક્ષા સુધારણા

આરએસએ અને ડિફી-હેલમેન
○ આરએસએ
સત્ર કીને સુરક્ષિત રીતે વિતરિત કરવા માટે TLS હેન્ડશેક દરમિયાન તેનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ થયો હતો. ક્લાયંટ સત્ર કી જનરેટ કરે છે, તેને સર્વરની પબ્લિક કી સાથે એન્ક્રિપ્ટ કરે છે અને તેને એવી રીતે મોકલે છે કે ફક્ત સર્વર જ તેને ડિક્રિપ્ટ કરી શકે.

○ ડિફી-હેલમેન (DH/ECDH)
TLS 1.3 મુજબ, RSA નો ઉપયોગ હવે કી એક્સચેન્જ માટે થતો નથી કારણ કે તે વધુ સુરક્ષિત DH/ECDH અલ્ગોરિધમ્સની તરફેણમાં છે જે ફોરવર્ડ સિક્રેસી (PFS) ને સપોર્ટ કરે છે. જો ખાનગી કી લીક થઈ જાય, તો પણ ઐતિહાસિક ડેટા અનલોક કરી શકાતો નથી.

TLS સંસ્કરણ કી એક્સચેન્જ અલ્ગોરિધમ સુરક્ષા
ટીએલએસ ૧.૨ આરએસએ/ડીએચ/ઇસીડીએચ ઉચ્ચ
ટીએલએસ ૧.૩ ફક્ત DH/ECDH માટે વધુ ઉચ્ચ

વ્યવહારુ સલાહ જે નેટવર્કિંગ પ્રેક્ટિશનરોએ માસ્ટર કરવી જોઈએ

○ ઝડપી અને વધુ સુરક્ષિત એન્ક્રિપ્શન માટે TLS 1.3 પર પ્રાથમિકતા અપગ્રેડ.
○ મજબૂત સાઇફર્સ (AES-GCM, ChaCha20, વગેરે) સક્ષમ કરો અને નબળા અલ્ગોરિધમ્સ અને અસુરક્ષિત પ્રોટોકોલ્સ (SSLv3, TLS 1.0) ને અક્ષમ કરો;
○ એકંદર HTTPS સુરક્ષા સુધારવા માટે HSTS, OCSP સ્ટેપલિંગ, વગેરેને ગોઠવો;
○ ટ્રસ્ટ ચેઇનની માન્યતા અને અખંડિતતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રમાણપત્ર ચેઇનને નિયમિતપણે અપડેટ અને સમીક્ષા કરો.

નિષ્કર્ષ અને વિચારો: શું તમારો વ્યવસાય ખરેખર સુરક્ષિત છે?

પ્લેનટેક્સ્ટ HTTP થી લઈને સંપૂર્ણપણે એન્ક્રિપ્ટેડ HTTPS સુધી, દરેક પ્રોટોકોલ અપગ્રેડ પાછળ સુરક્ષા આવશ્યકતાઓ વિકસિત થઈ છે. આધુનિક નેટવર્ક્સમાં એન્ક્રિપ્ટેડ કોમ્યુનિકેશનના પાયાના પથ્થર તરીકે, TLS વધતા જટિલ હુમલાના વાતાવરણનો સામનો કરવા માટે સતત પોતાને સુધારી રહ્યું છે.

 

શું તમારો વ્યવસાય પહેલાથી જ HTTPS નો ઉપયોગ કરે છે? શું તમારું ક્રિપ્ટો રૂપરેખાંકન ઉદ્યોગની શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ સાથે સુસંગત છે?


પોસ્ટ સમય: જુલાઈ-૨૨-૨૦૨૫